II Synod Archidiecezji Katowickiej

Tekst wystąpienia ks. abp. Wiktora Skworca

Dziś będziemy omawiać dwa dokumenty o ekumenizmie i o rodzinie.
Ten drugi temat omawiamy niejako w cieniu synodu rzymskiego, który podejmuje refleksję nad rodziną z innej niż my, bo globalnej, perspektywy. My patrzymy na rodzinę z perspektywy doświadczeń Kościoła tu i teraz.
Pierwszym środowiskiem duszpasterstwa rodzin jest parafia; to ona jest rodziną rodzin. Dlatego musimy się zastanawiać jak mądrze aplikować zasadę pomocniczości, by działaniami ponadparafialnymi nie osłabiać troski parafii o rodzinę. Tam, gdzie parafia nie jest w stanie konstruować adekwatnych form pomocy, muszą pomagać struktury dekanalne i diecezjalne Kościoła. Należy też unikać komercjalizacji duszpasterstwa rodzin i wszelkich innych działań na rzecz rodziny.
W przestrzeni duszpasterstwa rodzin musimy się opierać o rodziny i ich świadectwo. Z tej perspektywy znacząca jest rola Domowego Kościoła Ruchu Światło-Życie.
Niedawno ustaliliśmy Zasady Duszpasterstwa Rodzin w archidiecezji katowickiej. Mam nadzieję, że II Synod je ubogaci lub skoryguje, aby były realizowane i przynosiły oczekiwane owoce.
Ponadto II Synod, jako reprezentacja Kościoła na Górnym Śląsku, może się zwracać w sprawach rodziny do rządu i samorządów. I Synod w końcowych dokumentach zawarł również apele. II Synod może działać podobnie, aby wszystkim podmiotom życia społecznego uzmysłowić odpowiedzialność za rodzinę.
 
Dokument o ekumenizmie – w porównaniu do dokumentu I Synodu – jest skromny, wręcz oszczędny. Tamten, z roku 1975, przybliżał nauczanie Soboru Watykańskiego II, bo taka też była konieczność.
W roku 2015 działamy w zupełnie innej sytuacji – otwarcia na dialog międzyreligijny, na ekumeniczną współpracę, która daleko bardziej wykracza poza rytuał tygodnia modlitw o jedność chrześcijan.
Proponowany dokument o ekumenizmie jest otwarty. I inspirujący na wspólne działania chrześcijan, które niejako wymusza sytuacja zewnętrzna wokół Kościoła, Kościołów i wokół chrześcijaństwa.
Można oczekiwać większej współpracy Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Kościołów w takich dziedzinach jak np. ekologia – aby był realizowany podtytuł encykliki Franciszka Laudato si. Obyśmy byli razem w trosce o wspólny dom, w wychowaniu do przymierza miedzy człowiekiem a środowiskiem.
Abyśmy byli wspólnie w ulicznej ewangelizacji, abyśmy byli wspólnie w duszpasterstwie akademickim. Przestrzeni wspólnego działania jest wiele – potrzeba, aby ekumeniczna współpraca nie była tylko współpracą duchownych, ale również chrześcijańskiego laikatu.
Duchu Święty prowadź…











ks. Sebastian Kreczmański dla KAI:

Na temat ekumenizmu i dialogu międzyreligijnego oraz wizji duszpasterstwa rodzin dyskutowano na auli Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w czasie VI sesji plenarnej II Synodu Archidiecezji Katowickiej. Obradom przewodniczył ks. abp Wiktor Skworc. Obecni byli również przedstawiciele Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego oraz Chrześcijan Baptystów.
 
- Pierwszym miejscem duszpasterstwa jest rodzina. Parafia to przecież wspólnota rodzin - mówił ks. abp wprowadzając do obrad VI sesji plenarnej. Zwrócił uwagę, że kluczową rolę w duszpasterstwie rodzin odgrywa Ruch Domowego Kościoła - W tej przestrzeni trzeba się opierać o rodziny i ich świadectwo - zauważył metropolita katowicki.
 
Arcybiskup katowicki wprowadzając do dokumentu o ekumenizmie nawiązał do I Synodu diecezji. - Trzeba nam zwrócić uwagę, że zmieniły się realia diecezji. Dlatego też zmienia się charakter dokumentu. Prezentowany zatem przez Synod tekst jest otwarty i inspirujący - mówił. 
Metropolita katowicki zachęcił do podejmowania wspólnych inicjatyw z innymi wspólnotami wyznaniowymi. - Możemy być wspólnie w ewangelizacji ulicznej, w duszpasterstwie akademickim. To nie musi być tylko współpraca duchownych, ale też laikatu świeckiego - zauważył.
 
Sama sesja rozpoczęła się od ostatecznego głosowania nad projektami Komisji ds. Życia Konsekrowanego oraz Komisji ds. Ekonomicznych. Oba dokumenty zostały przyjęte przez zgromadzenie synodalne. 
 
Emocje zaczęły pojawiać się na sali w związku z dyskusją nad projektami kolejnych Komisji: Duszpasterstwa Liturgicznego oraz Podkomisji ds. Głoszenia Słowa Bożego. Pod koniec września i na początku października odbyły się otwarte posiedzenia obu komisji, w których uczestniczyli także zainteresowani członkowie Synodu. Wniesione przez nich poprawki stały się przyczynkiem do dyskusji. - Liturgia zawsze budzi emocje - mówił ks. Leszek Szewczyk, przewodniczący Komisji ds. Duszpasterstwa Liturgicznego. Ostateczny kształt dokumentów obu komisji zostanie poddany pod głosowanie w czasie następnej sesji synodalnej.
 
W związku z omawianą w czasie sesji tematyką dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego w auli synodalnej pojawili się przedstawiciele innych wspólnot religijnych. Bp. Paweł Anweiler reprezentował Kościół Ewangelicko-Augsburski Diecezji Cieszyńskiej. Jest on równocześnie przewodniczącym śląskiego oddziału Polskiej Rady Ekumenicznej. W imieniu bp Mariana Niemca (Kościół Ewangelicko-Augsburski Diecezji Katowickiej) głos zabrał ks. Henryk Reske. Na sali był również obecny przedstawiciel Kościoła Chrześcijan Baptystów.
- Serdecznie dziękujemy za możliwość wzięcia udziału w tym posiedzeniu - mówił bp Anweiler. Wyraził on ogromną radość z tego, że dzieło ekumeniczne, przed laty rozpoczęte na Śląsku, trwa do dzisiaj. Podziękował szczególnie za Dni biblijne czy Akademię ekumeniczną. Równocześnie wskazał na płaszczyzny w których współpraca między Kościołami wymaga większego zaangażowania - Widać to chociażby podczas zawierania małżeństw mieszanych - mówił.
 
Delegat bp Niemca również wskazał na przestrzeń zawierania małżeństw mieszanych, jako na miejsce wymagające „specjalnej troski” - Dobrze by było, gdyby duszpasterze dwóch stron jeszcze lepiej ze sobą współpracowali - mówił.
 
Ważnym głosem na sali było wystąpienie ks. Ryszarda Nowaka, który odnosząc się do projektu dokumentu mówił, że wspólne wszystkim jest prawo naturalne. Z niego wynikają tożsame, ponadwyznaniowe a nawet ponadreligijne obszary. - Troska o pokój na świecie, o ekologię, charytatywność, ochrona życia. To jest przestrzeń do dawania świadectwa i wskazywania na Jezusa - mówił ks. Nowak.
 
W czasie posiedzenia otwartego Komisji ds. Ekumenizmu i Dialogu Międzyreligijnego zostaną również przedstawione ustalenia wypracowane przez zespół synodalny ds. ekumenizmu. Postuluje on m.in. działania na trzech poziomach: dialogu z innymi chrześcijanami, dialogu międzyreligijnego oraz dialogu kulturowego z ludźmi dobrej woli, którzy utrzymują, że nie wierzą w Boga.
 
Niezwykle rozbudowała się w czasie sesji dyskusja nad projektem dokumentu Komisji ds. Duszpasterstwa Rodzin. Przewodniczący wskazał, że priorytetem działań duszpasterskich jest odpowiednie przygotowanie do sakramentu małżeństwa czy pomoc małżeństwom w sytuacjach szczególnych, trudnych, niestandardowych. Wspomniał również, że należy wspierać małżonków żyjących samotnie.
 
W czasie wystąpienia p. Ewy Porady, diecezjalnego doradcy życia rodzinnego wskazano na ważną rolę doradców życia rodzinnego. - Wydział Duszpasterstwa Rodzin dba o stały nabór, formację oraz rozwijanie wiedzy i umiejętności doradców życia posługujących w archidiecezji katowickiej oraz weryfikację ich kompetencji - zapewniała.
 
Przewodniczący Komisji bardzo mocno podkreślał, że kluczową rolę w duszpasterstwie rodzin odgrywa parafia. - To właśnie w niej należy zadbać o organizację bliższego i bezpośredniego przygotowania do sakramentu małżeństwa, o jakość prowadzenia poradni życia rodzinnego w parafii czy organizację katechezy dla dorosłych - mówił ks. Wandrasz.
 
Członkowie synodu mieli okazję wypowiedzieć się na temat projektu dokumentu. Na sali padło wiele krytycznych uwag. Zasadniczym zarzutem była ogólnikowość dokumentu, jak również kwestia tego, że nie porusza on kwestii rodziny szeroko rozumianej, a skupia się głównie na małżeństwie.
 
Do dokumentu można stale zgłaszać poprawki, które zostaną omówione w czasie otwartego posiedzenia komisji, a całość zostanie przedstawiona do głosowania w czasie najbliższej sesji.
 
Kolejna sesja plenarna odbędzie się 7 listopada i zaprezentowane na niej zostaną projekty Komisji ds. Duchowieństwa i Komisji ds. Powołań i Formacji do Prezbiteratu.
 
 
Synod diecezjalny to najważniejsze ciało doradcze biskupa. W fazie plenarnej synodu, uczestniczą określeni przez prawo, wybrani delegaci. Celem synodu jest przyjrzenie się obecnemu stanowi Kościoła lokalnego oraz zaprezentowanie jego wizji na najbliższe lata.